Önüm Arkam Sağım Solum: Manipülasyon!

Nedendir bilinmez, adı ambalajların üzerine daha sık kazınan, gittikçe şöhreti artan "parapenden" bahsetmek istiyorum. Durun durun, kimyasından bahsecedek değilim elbet. Sadece şunu soruyorum: Kaç kez üzerinde 0% paraben yazdığı için bir ürünü tercih ettiniz? Yahut bu yüzdelikler sizin için bir anlam ifade ediyor mu? Sanıyorum ki birçoğumuz için, evet! Market raflarını, bilhassa kozmetik reyonlarını dolaşırken gözümüz bu yüzdeliklere takılır ve ister istemez bu yüzdeliklerin olduğu ürünlere meylederiz. Bu oranlar, yani bir ürünün içinde Paraben, Parafin, SLS cinsinden bir şey olmaması bizde pozitif bir izlenim oluşturur. Peki, acaba kaç kişi parabenin gerçek mahiyetini biliyor? Şöyle bir marketleri dolaşsak ve paraben içermeyen şampuanları tercih eden ablalara "parabenin tam olarak ne olduğunu, işlevini ve vücuttaki etkilerini" sorsak, daha sade olmak gerekirse niçin parabensiz ürünü tercih ettiklerini sorsak acaba kaçı makul bir cevap verebilir? Çok çok azı mı? Belki de hiçbiri.. 

Paraben faydalı birşeydir demiyorum, o gayet zararlı olabilir, mesele bu değil. Farkında mıyız, gerçek mahiyetini bilmeksizin parabene tavır alıyoruz. Elimize aldığımız güneş kreminde 0% paraben, SLS gibi ibareleri gördüğümüzde "ohh masummuş" deyip rahatlayabiliyoruz. Ama paraben ne biliyor muyuz, belki de paraben aslında domates suyu.. İnsan en çok bilmediğine düşmandır demeyeceğim. Çünkü insan bilmediği şeyi dost da edinebiliyor. İnsanlar aşina olmadıkları kavramları belli bağlamlar içinde ele alındığını görünce otomatik olarak pozitif veya negatif bir yargı hasıl olabiliyor. Yani domates suyunu kezzap, domatesi ise el bombası olarak yutturabilirsiniz, birçoğu sorgulamayacaktır. Nasıl mı? Domatesin mesela Latince adını kullanın ve "%0 s. Iycopersicum" etiketini yapıştırın. İşte hepsi bu kadar.. İnsanın ve hatta kitlelerinin manipüle edilmesi bu kadar kolay. Aşina olmadıkları, günlük yaşamlarında bizzat müşahade etmedikleri kavramları  belli bağlamlarda kullanmak yeterli. Bir teşbih daha; bozayı bilmeyen bir toplumda üretilen makarnalara "0% boza" yazın, bakın bakalım kaç kişi bozayı düşman belleyecek. Yahut tam tersi, "boza açısından zengin" yazın. Kim bilir kaç tane insan bir anda bozaya sempati besleyecek.

İnsanlık olarak, neyin ne olduğunu bilmeksizin düşmanlık ettiğimiz yahut sempati beslediğimiz o kadar çok şey var ki.. Hiçbir mantıklı açıklama olmamasına rağmen, bir iki kelimelik algı operasyonlarına maruz kaldığımız için hem de. Yani, "elimdeki şapmuan paraben içermiyorsa o zaman paraben kötü birşeydir ve bu şampuan kalitelidir ve dolayısıyla bunu satın almalıyım" algısından bahsediyorum. Bu sadece ekonomik faaliyetlerimizden ibaret kalmıyor maalesef, hayatımızın her alanında bu algılar rol oynuyor. Misal, bir ürünün üzerinde yeşil harflerle "VEGAN" yazılmış ve sevimli hayvan figürleriyle de süslenmiş ise o zaman veganlık iyi bir şey olsa gerektir, diye algılıyor zihnimiz. Yahut "çağdaş demokratik medeniyetler seviyesine YÜKSELMEK için.." deniyorsa o zaman demokratik medeniyetler yükseklerdedir ve ben de yükselmek için demokrat olmalıyım.. Örnekler artırılabilir. Yığınlarca insan şirketlerin, firmaların, medyanın ve politikacıların illüzyonlarına ve algı oyunlarına maruz kalıp onların ak dediğine ak, kara dediğine kara diyor. Evet, belki insanlar paraben içermeyen şampuanı daha kaliteli zannedip hiç sorgulamadan ekstra bir maliyetle satın alıyor ve birkaç liralık zarara giriyor olabilirler. Ama bilinmeli ki, bazı manipüle edilmişlikler pahalıya patlar, bu kadar ucuz yırtamazlar.

-SON-

Fikir Sanat

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Tüfek, Mikrop ve Çelik

Resim
Enfal Suresi'nde insanlara çağrıda bulunan bir ayet var. Bu ayette henüz ortaya çıkarılmamış birçok hazine bulunuyor. Ayetin meali şöyle: "Onlara karşı gücünüz yettiğince kuvvet hazırlayın." Bu ayet Müslümanlar Bedir Savaşı'nı kazandıktan sonra indirilmiştir. Bedir Savaş'ı bitmiş, Müslümanlar kazanmış, düşman alt edilmiş ve birçok ganimet elde edilmişti. Müslümanların sevinç ve kutlama günüydü. Uzun zamandan beri ilk kez böylesine büyük ve güzel bir haber almışlardı. Ve Allah bu zaferden hemen sonra dedi ki "Onlar için kuvvet hazırlayın." Aslında Allah'ın bu ayeti savaştan önce indirmesini bekleriz, savaştan sonra değil. Ama Allah, onlar zafer kazandıktan sonra kuvvet hazırlamalarını emir buyuruyor. Aslında Allah azze ve celle burada düşmanın tekrar geleceğini, saldırıların bitmeyeceğini bildirmiş oluyor. Ayrıca bu emirle, bu zaferin gelecek savaş için yeterli olmadığını, daha fazla hazırlığa ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Çünkü her zaferin ardında bek...
Read more »

Su ve Ateş

Resim
Günübirlik insanlar, günübirlik insanlar, günübirlik Tek kullanımlık insanlar, tek bakışmalık, tek sevişmelik Aynaya anlık yansıyan insanlar İşte görüyorsun ya Bu düne karışacak olan son gün Şahit olduğumuz birlikte Bu da elimize doğan son güneş Bu koşturduğum son sokak Bu ev uğradığım son adres. Bu güldüğüm son şaka İniltim, çıkardığım son ses Bu eller kapını tıklatan son eller Bu nefes son nefes İşte gidiyorsun ya Ölüyorsun da. İnsan yaşıyorken tutsaktır Kafesimi terk ediyorsun İnsan yaşıyorken tutsaktır Bir eve tutsaktır, bir kitaba, bir şarkıya Zincirine tutsaktır kişi Kiminin pırıl pırıl kiminin paslıdır Yaşamışsa beli bükülmüştür Yaşamamışsa yetmişinde de diktir kişi. Yaşamamışsa, ah yaşamamışsa Ya ölmüşse ruhu, ayakta ölmüşse Nereye gömmeli?   Bir orman yangını gibi buldum seni Ezbere bildiğin bir yangin gibi buldum Yakmakla kalmadım yandım işte Benim küllerimi Bir ceylanın bakışında Bir geyiğin ürkekliğinde ara. Ateşin görevi yakmaktır halbuki Alev elbet kül olmak ister Kül...
Read more »

Something Inside Us

Resim
Have you ever heard a voice which whispers to you constantly? If you have, keep reading this article because I will tell you how important it is. First of all, we may know that words and the way we use them are very crucial. The reason is that they have the ability of affecting us, our thoughts and our mood. It will be always different how we feel when we hear "I love you" and "You are disgusting". Actually they both are sentences which are made from words. However, their impacts on us are totally different. When we are told "I love you", we feel very happy, accepted and admired. On the other hand, if someone says "I hate you", at least we can start asking question about ourselves. If he is one of the those who we care and love, then probably we will be very sad and depressive. So, words.. some of them are made from iron, and some of them from cotton. As I said before, we are creatures that are highly affected by words, we are very sensetive to w...
Read more »